ابقای پرسش واژه در زبان فارسی: رویکردی کمینه گرا

این تحقیق کاوشی است در زمینه ابقای پرسش واژه. آرای گوناگونی را که در این باره تاکنون منتشر شده، با دیدگاهی انتقادی بررسی کرده، رویکرد های گوناگون تحلیلی ناظر بر این پدیده را معرفی نموده و سه مقاله مهم را که در این زمینه منتشر شده است، به تفصیل شرح داده است. با مشاهده شباهت های میان زبان انگلیسی و فارسی، تحلیلی ارائه شده است تا رفتار ابقای پرسش واژه در زبان فارسی نیز به شکلی مشابه زبان انگلیسی توجیه گردد. اما با وجود شباهت میان ابقای پرسش واژه در زبان فارسی و انگلیسی، به دلیل این که در زمینه حرکت پرسش واژه زبان فارسی رفتاری متفاوت دارد، در حقیقت حرکت پرسش واژه در زبان انگلیسی اجباری است، اما در زبان فارسی اختیاری است، تحلیل های مربوط به زبان انگلیسی را عیناً نمی توان به زبان فارسی تعمیم داد. از این رو، نگارنده به دنبال تحلیلی بودم که ابقای پرسش واژه را در زبان فارسی به خوبی نشان دهد. در این مورد از تحلیل حرکت کانونی و سپس حذف گروه زمانی بهره گرفتیم. در رساله مرچنت تعمیم هایی در خصوص ویژگی ابقای پرسش واژه در زبان های مختلف ارائه شده است. در این پژوهش دیدیم که دومین تعمیم وی که در خصوص رابطه میان امکان حرکت پرسش واژه عادی و امکان ابقای حرف اضافه است، در زبان فارسی صدق نمی کند و در حقیقت مثال های زبان های فارسی مثال نقض این تعمیم کلی است. مازیار توسروندانی در مقاله تحلیلی خود تردیدهایی در خصوص پرسش واژه درجا بودن زبان فارسی ایجاد کرده بود. در این پژوهش دیدیم که نتیجه گیری او در خصوص پرسش واژه درجا نبودن زبان فارسی عاری از اشکال نیست و مثال های وی در حقیقت موید پرسش واژه در جا بودن زبان فارسی است نه این که آن را نقض کند. همان طور که در زبان انگلیسی مشهود است، ابقای پرسش واژه برخی محدودیت های جزیره های نحوی را نادیده می گیرد یا به عبارت دیگر جملاتی که با نقض برخی محدودیت های جزیره های نحوی نادستوری می شوند، پس از تکمیل فرایند ابقای پرسش واژه، به شکلی دستوری درمی آیند. در این تحقیق نشان دادیم که این ویژگی در زبان فارسی نیز صادق است. در انتها نشان دادیم که فرایند ابقای پرسش واژه چندگانه هم در زبان فارسی صادق است و می توان آن را با همان شیوه ابقای پرسش واژه تکی تحلیل کرد، با این تفاوت که پیش از حرکت کانونی، فرایند ادغام گروه های پرسشی مختلف باید صورت بگیرد.